Những nguyên nhân khiến trẻ chậm nói cha mẹ cần biết
Trẻ chậm nói sẽ phát âm không chuẩn, thậm chí còn nói ngọng, nói líu lưỡi. Điều này khiến cho các bậc cha mẹ lo lắng. Vậy chậm nói ở trẻ có nguyên nhân do đâu?
Bài viết dưới đây của PGS. TS. Phạm Thị Bích Đào - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, Giảng viên cao cấp bộ môn Tai Mũi Họng - Trường Đại học Y Hà Nội sẽ phân tích về vấn đề này.
Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
Dị tật dính thắng lưỡi là bệnh lý có thể khiến trẻ chậm nói
Trẻ chậm nói do khiếm khuyết ở vòm miệng
Có nhiều nguyên nhân, trong đó có cấu trúc giải phẫu hệ phát âm. Trẻ bị khiếm khuyết về răng miệng, lưỡi hoặc vòm miệng như: Hở hàm ếch, hở môi, dính thắng lưỡi, phanh lưỡi ngắn (nếp gấp bên dưới lưỡi)… là những bệnh lý có thể khiến trẻ chậm nói
Do bệnh lý về não và thần kinh
Trẻ chậm nói có thể mắc bệnh lý về não hoặc thần kinh
Hệ thần kinh không hoàn thiện khu vực của bộ não chịu trách nhiệm về phát âm: Bại não, khó khăn khi vận động cơ miệng. Khó phối hợp môi, lưỡi và hàm để tạo ra âm thanh, lời nói.
Chấn thương sọ não, cũng gây ảnh hưởng đến vùng não đảm nhận khả năng nói và tiếp nhận ngôn ngữ của trẻ.
Trẻ chậm nói do có vấn đề về thính lực
Những vấn đề về thính lực như khả năng nghe kém do bẩm sinh, do mắc phải (viêm nhiễm, sử dụng một số thuốc gây độc thần kinh, chấn thương…)
Khi thấy trẻ có những biểu hiện như: Nghe kém, phản ứng chậm, kém tập trung, cha mẹ nên cho trẻ đi khám tai – mũi - họng ở các sơ sở y tế uy tín để được can thiệp sớm.
Trẻ chậm nói do sang chấn tâm lý
Trẻ em vốn dĩ là đối tượng rất nhạy cảm, khi gặp phải những chấn động tâm lý tiêu cực. Nếu trẻ không được động viên đúng cách, trẻ sẽ dần rơi vào trạng thái tự cô lập, thu mình và ngại giao tiếp với mọi người xung quanh. Chính điều này, khiến tình trạng chậm nói của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn.
Chậm nói thường xảy ra nhiều hơn so với những trẻ sinh non, trẻ sinh trước 37 tuần tuổi hoặc có cân nặng dưới 2,5kg thường có nguy cơ cao, do một số chức năng của não bộ chưa được hoàn thiện. Trẻ thường tiếp nhận, xử lý âm thanh và biểu đạt ngôn ngữ kém.
Trẻ chậm nói do tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử
Trẻ thường xuyên tiếp xúc với thiết bị điện tử sẽ có nguy cơ gặp các rối loạn về phát triển ngôn ngữ
Nghiên cứu chỉ ra rằng, não bộ của trẻ tiếp thu sóng từ các thiết bị điện tử cao gấp 2 lần so với người trưởng thành. Những trẻ thường xuyên tiếp xúc với các loại thiết bị điện tử có nguy cơ gặp các rối loạn như chậm phát triển ngôn ngữ, tăng động giảm chú ý… do trẻ ít tiếp xúc với môi trường bên ngoài, ít giao tiếp nên không học hỏi được các kỹ năng cần thiết.
Sự quan tâm không đúng cách từ gia đình
Công nghiệp hoá phát triển, bên cạnh những mặt tích cực thì cũng có những hệ lụy của nó. Sự gắn kết trong gia đình thường giảm đi, do đó sự quan tâm chăm sóc với trẻ cũng giảm, dẫn đến việc bố mẹ ít khi hiểu được tâm tư của trẻ. Từ đó đưa ra những nhận định và sự quan tâm không phù hợp với nhu cầu của từng trẻ.
Tự kỷ cũng khiến trẻ chậm nói
Chậm nói là dấu hiệu điển hình của trẻ tự kỷ
Chậm nói là dấu hiệu điển hình của trẻ tự kỷ, bố mẹ cần phát hiện sớm để can thiệp kịp thời, cũng như điều trị sớm nhất có thể. Bởi hội chứng tự kỷ là hội chứng suốt đời, gây ảnh hưởng đến toàn bộ cuộc sống của trẻ về sau.
Cần làm gì khi trẻ chậm nói?
Để cải thiện tình trạng trẻ chậm nói cần một khoảng thời gian nhất định, kiên nhẫn, dạy bảo từ từ từng bước một, không nên vội vã, gây áp lực cho trẻ. Các bậc cha mẹ nên tham khảo những kinh nghiệm dạy con chậm nói đã có trước đó, để việc can thiệp đạt kết quả tốt hơn.
Hãy cho trẻ đến gặp bác sĩ Nhi khoa để xác định nguyên nhân khiến trẻ chậm nói. Trong trường hợp trẻ cần phải can thiệp, tìm hiểu thông tin thật kỹ trước khi bắt đầu là cách tốt nhất để giúp con học nói.